ปัญญาประดิษฐ์สู่การปฏิบัติการพยาบาลที่มีประสิทธิภาพ
Student blog — 13/05/2025

ปัญญาประดิษฐ์: สู่การปฏิบัติการพยาบาลที่มีประสิทธิภาพ
ดร.สุวรรณา วุฒิรณฤทธิ์
ปัจจุบันปัญญาประดิษฐ์ (Artificial intelligence:AI) ได้กลาย เป็นพลังในสังคม ในการช่วยทำกิจกรรมต่างๆ อย่างแพร่หลายในทุกด้านในระบบบริการสุขภาพ เป็นระบบหนึ่งที่ปัญญาประดิษฐ์ได้ถูกพัฒนาให้มาช่วยในการทำงานในหลายกิจกรรม เช่น การวิเคราะห์ข้อมูลในระบบบริการสุขภาพ การให้คำแนะนำผู้รับบริการ การจัดการเรื่องการให้ยาในผู้ป่วย เป็นต้นแต่อย่างไรก็ตามในการปกป้องสิทธิผู้ป่วย การรักษาความลับของผู้ป่วย โดยเฉพาะการรักษาไว้ซึ่งเอกสิทธิ์ของผู้ป่วยในการตัดสินใจเกี่ยวกับการดูแลตนเอง เป็นสิ่งสำคัญมากที่พยาบาลควรคำนึกถึงในขณะปฏิบัติเกี่ยวกับข้อมูลของผู้ป่วย
จาการปฏิบัติการพยาบาลเป็นการปฏิบัติกับมนุษย์ที่มีความต้องการการดูแลสุขภาพ ซึ่งการดูแลแบบองค์ที่หมายรวมด้านร่างกาย จิตใจ อารมณ์ สังคม และจิตวิญญาณของผู้รับบริการที่มีความซับซ้อน ละเอียดอ่อน ดังนั้นการนำปัญญาประดิษฐ์มามาใช้ในระบบการดูแลสุขภาพจำเป็นต้องคำนึงถึงความซับซ้อนเหล่านี้ และยังเป็นเรื่องที่ท้าทายวิชาชีพพยาบาลในประเด็นด้านจริยธรรม ซึ่งพยาบาลผู้ปฏิบัติต้องมั่นใจว่า
- แนวทางที่ได้มีความเฉพาะสำหรับผู้รับบริการ แนวทางการดูแลผู้ป่วยมีความสอดคล้องข้อมูลและหลักฐานเชิงประจักษ์ของแต่ละบุคคล ซึ่งบางครั้งพยาบาลต้องแนะนำเพิ่มเติมในส่วนที่มีความซับซ้อน หรือขาดหายไป อันจะนำมาซึ่งแนวปฏิบัติที่มีประสิทธิภาพ
- ข้อมูลมีความครบถ้วนเพียงพอในการตัดสินใจ ข้อมูลช่วยในการตัดสินใจของผู้รับบริการมีความชัดเจน และเพียงพอกับการตัดสินใจที่ถูกต้อง หากไม่เพียงพอ พยาบาลควรเป็นผู้ให้ข้อมูลเพิ่มเติมในส่วนที่ไม่ครอบคลุม เพื่อให้การตัดสินใจของผู้รับบริการมีความถูกต้อง แม่นยำ
- ข้อมูลของผู้รับบริการในระบบมีความปลอดภัย ไม่เผยแพร่สู่ภายนอกในรูปแบบต่าง ๆ หรือปรากฎให้ผู้อื่นเห็นได้ทั้งโดยเจตนา หรือไม่เจตนา
ดังนั้น การใช้ปัญญาประดิษฐ์มาใช้ในการปฏิบัติการพยาบาลจึงจำเป็นต้องมีการพัฒนาให้มีความครอบคลุมถึงการป้องผลกระทบต่อกระบวนการพยาบาลและผลลัพธ์ทางการพยาบาล เอกสิทธิของผู้รับบริการ รวมถึง ประเด็นด้านจริยธรรมการพยาบาล อันจะนำมาซึ่งประสิทธิผลทางการพยาบาลที่ดี
เอกสารอ้างอิง
Nancy R. How artificial intelligence is changing nursing. Nursing Management 2019;50(9):30-9.
ANA Center for Ethics and Human Rights. The ethical use of artificial intelligence in nursing
practice [position statement]. Silver Spring, MD: American Nurses Association; 2022.
McGrow K. Artificial intelligence: Essentials for nursing. Nursing. 2019;49(9): 46-9.