พยาบาลกับการใช้ AI ในการดูแลสุขภาพ – บทบาทใหม่ในยุคดิจิทัล

ในยุคแห่งนวัตกรรมเทคโนโลยีสารสนเทศ การประยุกต์ใช้ ปัญญาประดิษฐ์ (Artificial Intelligence: AI) ในระบบบริการสุขภาพ ได้กลายเป็นตัวช่วยสำคัญในการดูแลผู้ป่วย/ผู้รับบริการอย่างมาก ไม่เพียงแต่ในด้านการแพทย์และวินิจฉัยโรคเท่านั้น หากแต่ พยาบาล ซึ่งเป็นบุคลากรแนวหน้าในระบบการดูแลสุขภาพ มีบทบาทสำคัญในการนำ AI มาช่วยเสริมสร้างคุณภาพการดูแลผู้รับบริการ และเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงานได้อย่างดียิ่ง บทบาทพยาบาลในการนำ AI มาใช้ในการปฏิบัติงานจะเป็นอย่างไร เรามาติดตามกันค่ะ

พยาบาลสามารถใช้ระบบ AI ที่รวบรวมและวิเคราะห์ข้อมูลจากผู้รับบริการ เช่น vital signs จาก wearable devices หรือเครื่องมือตรวจวัดทางไกล เพื่อติดตามการเปลี่ยนแปลงของอาการผู้ป่วยแบบเรียลไทม์ ช่วยให้สามารถเฝ้าระวังภาวะเสี่ยงได้อย่างรวดเร็ว เพื่อให้การดูแลได้อย่างทันท่วงที

AI สามารถประมวลผลข้อมูลขนาดใหญ่เพื่อแนะนำแนวทางการดูแลที่เหมาะสมกับผู้ป่วยแต่ละราย พยาบาลสามารถนำผลลัพธ์จากระบบเหล่านี้มาประกอบการวางแผนให้การดูแลที่ตรงจุดและมีความเฉาะสำหรับรายบุคคลมากขึ้น (personalized care)

ระบบ AI สนับสนุนการวิเคราะห์แนวโน้มปัญหาสุขภาพ เช่น การทำนายความเสี่ยงของการล้ม การเกิดแผลกดทับ หรือภาวะแทรกซ้อนจากโรคเรื้อรัง ซึ่งช่วยให้พยาบาลสามารถจัดลำดับความสำคัญในการดูแลและวางแผนการดูแลเพื่อป้องกันโรคหรือภาวะแทรกซ้อนได้

AI chatbot รวมถึงแอปพลิเคชันสุขภาพอื่นๆ สามารถสนับสนุนพยาบาลและทีมสุขภาพในการให้คำแนะนำด้านสุขภาพเบื้องต้นแก่ผู้ป่วย/ผู้รับบริการ รวมถึงตอบคำถามและให้ข้อมูลที่ถูกต้องทันทีตามต้องการ

• การพัฒนาทักษะดิจิทัลของพยาบาล (Digital Health Literacy)
  พยาบาลจำเป็นต้องมีทักษะในการทำงานร่วมกับระบบอัตโนมัติ เช่น การอ่านผล AI dashboard การสื่อสารกับระบบ AI อย่างถูกต้อง และการตีความข้อมูลเชิงวิเคราะห์ เพื่อสามารถนำผลการวิเคราะห์จาก AI ไปใช้ประโยชน์ได้อย่างเต็มที่
• ประเด็นจริยธรรมและความเป็นส่วนตัว
  พยาบาลต้องตระหนักถึงข้อจำกัดของ AI โดยคำนึงถึงการปกป้องข้อมูลส่วนบุคคล รวมถึงการให้ความเคารพต่อศักดิ์ศรีของผู้รับบริการ

บทสรุป
AI ไม่ได้มาแทนที่บทบาทของพยาบาล แต่มาช่วยสนับสนุนให้พยาบาลสามารถให้การดูแลได้อย่างมีประสิทธิภาพและแม่นยำมากขึ้น ในฐานะ “ผู้ใช้ AI อย่างมีจริยธรรม” พยาบาลควรพัฒนาทักษะดิจิทัลและส่งเสริมการใช้เทคโนโลยีอย่างเหมาะสม เพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตของผู้ป่วย/ผู้รับบริการ และระบบสุขภาพโดยรวมในอนาคต

ผู้เขียน : ผศ.ดร.ศิปภา ภุมมารักษ์